Opłata recyklingowa – co to takiego, czemu służy i ile wynosi?

Tylko w 2022 roku wyprodukowano 380 milionów ton plastiku, z czego około 13 ton trafiło do oceanu. Te druzgocące dane motywują do wprowadzania nowych, korzystnych dla środowiska, rozwiązań w handlu i gastronomii. Opłata recyklingowa, która została wprowadzona w Polsce na początku 2024 roku, ma na celu ograniczenie zużycia plastikowych toreb na zakupy. Ten mały krok ma zachęcić przedsiębiorców i konsumentów do przejścia na bardziej ekologiczne rozwiązania. Jednak wciąż pojawiają się pytania i wątpliwości w związku z zakresem stosowania opłaty, wysokością stawki oraz sposobem jej rozliczania. Sprawdź, co warto wiedzieć na ten temat!

Czym jest opłata recyklingowa?

Opłata recyklingowa to danina, którą muszą uiszczać przedsiębiorcy prowadzący sprzedaż detaliczną lub hurtową i oferujący swoim klientom torby na zakupy wykonane z tworzywa sztucznego. Wprowadzenie jej na początku stycznia 2024 roku miało na celu ograniczenie nadmiernego zużycia plastikowych toreb, które stanowią poważne obciążenie dla środowiska naturalnego. Opłata za tego typu opakowania ma zachęcić konsumentów do rezygnacji z nich na rzecz bardziej ekologicznych alternatyw, takich jak torby wielokrotnego użytku.

Kogo dotyczy opłata recyklingowa?

Opłata dotyczy właścicieli sklepów, marketów, hurtowni oraz innych jednostek handlowych, które udostępniają swoim klientom plastikowe opakowania. Zgodnie z nowymi przepisami, jeśli prowadzisz sklep spożywczy, musisz pobrać opłatę recyklingową od klienta przy zakupie torby z tworzywa sztucznego i przekazać ją na specjalne konto bankowe urzędu marszałkowskiego, właściwego dla miejsca prowadzenia działalności. W praktyce oznacza to, że właściciele sklepów nie zarabiają na dystrybucji plastikowych opakowań.

Opłata recyklingowa dotyczy również gastronomii. Oznacza to, że punkty gastronomiczne (restauracje, bary), które oferują swoim klientom opakowania na żywność lub kubki jednorazowego użytku (SUP), są zobowiązane do pobierania od nich opłaty recyklingowej w wysokości 20 gr za kubek i 25 gr za pojemnik.

Chcesz, aby manager Twojej restauracji posiadał kompleksową wiedzę na temat zarządzania finansami firmy? Sprawdź ofertę naszych kursów!

Jakie torby podlegają opłacie recyklingowej?

Opłatą recyklingową objęte są wszystkie torby na zakupy wykonane z tworzywa sztucznego, z wyjątkiem bardzo lekkich toreb o grubości poniżej 15 mikrometrów, które są wymagane ze względów higienicznych lub oferowane jako podstawowe opakowanie żywności sprzedawanej luzem. Wyjątek ten dotyczy cienkich opakowań, tzw. zrywek, służących do pakowania warzyw, owoców lub pieczywa.

 

Opłata dotyczy:

  • lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego o grubości materiału poniżej 50 mikrometrów (ale większej niż 15 mikrometrów);
  • pozostałych toreb na zakupy z tworzywa sztucznego o grubości materiału równej 50 mikrometrów i większej.

 

Kategoria

Sklepy

Lokale gastronomiczne

Opakowania objęte opłatą recyklingową

Opakowania z tworzyw sztucznych przeznaczone do bezpośredniego kontaktu z żywnością (np. torby foliowe)

Opakowania z tworzyw sztucznych przeznaczone do bezpośredniego kontaktu z żywnością (np. kubki, pojemniki na żywność)

Wysokość opłaty recyklingowej

20 gr + VAT za pojedynczą plastikową torbę

20 gr + VAT za kubek i 25 gr + VAT za pojemnik

Obowiązki przedsiębiorcy
  • Pobieranie opłaty recyklingowej od klientów
  • Prowadzenie ewidencji pobranych opłat
  • Wpłacanie pobranych opłat na rachunek bankowy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
  • Składanie sprawozdania o produktach, opakowaniach i o gospodarowaniu odpadami
  • Tak samo jak w przypadku sklepów

Wyjątki

  • Opakowania z tworzyw sztucznych nieprzeznaczone do bezpośredniego kontaktu z żywnością (np. torby foliowe, worki na śmieci), opakowania z tworzyw sztucznych kompostowalne
  • Lekkie torby foliowe o grubości mniejszej niż 15 mikrometrów, używane do produktów pakowanych luzem
  • Opakowania z tworzyw sztucznych nieprzeznaczone do bezpośredniego kontaktu z żywnością (np. torby foliowe, worki na śmieci), opakowania z tworzyw sztucznych kompostowalne

Rejestracja w Bazie danych o produktach i opakowaniach (BDO)

Przedsiębiorcy, którzy oferują klientom torby z tworzywa sztucznego objęte opłatą recyklingową, muszą uzyskać wpis do rejestru prowadzonego w ramach Bazy danych o produktach i opakowaniach (BDO). Rejestracja jest obowiązkowa i pozwala na monitorowanie ilości toreb wprowadzanych do obrotu oraz rozliczanie opłaty recyklingowej.

Wniosek o wpis do rejestru BDO trzeba złożyć w formie elektronicznej i dołączyć do niego stosowne oświadczenia, które potwierdzają spełnianie wymagań koniecznych do uzyskania wpisu. Przedsiębiorca, który nie dopełni tego obowiązku, naraża się na dotkliwe kary administracyjne.

Ile wynosi opłata recyklingowa?

Stawka opłaty recyklingowej za jedną torbę z tworzywa sztucznego wynosi aktualnie 20 gr. Kwota ta musi być doliczona do ceny torby ustalonej przez przedsiębiorcę lub może stanowić jej całość. Oznacza to, że klient będzie musiał zapłacić około 70 gr za plastikową torbę, za którą jeszcze w zeszłym roku, przed wprowadzeniem opłaty recyklingowej, płacił 50 gr. Trzeba dodać, że opłata recyklingowa jest opodatkowana podatkiem VAT w stawce 23%. W związku z tym ostateczna cena, którą konsument zapłaci za torbę z tworzywa sztucznego, to nie tylko 20 gr opłaty recyklingowej, ale również podatek VAT naliczony od tej kwoty.

Kiedy i w jaki sposób uiszczać opłatę recyklingową?

Opłatę recyklingową należy uiścić do urzędu marszałkowskiego raz na kwartał, w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po zakończeniu danego kwartału. Oznacza to, że przedsiębiorca musi dokonać przelewu na specjalne konto bankowe w kwietniu, lipcu, październiku i styczniu. Podstawą kwartalnego rozliczenia jest prowadzona przez przedsiębiorcę ewidencja, która obejmuje liczbę nabytych i wydanych toreb z tworzywa sztucznego. Można sporządzić ją w formie papierowej lub elektronicznej i należy przechowywać przez 5 lat.

Obowiązek sprawozdawczy

Przedsiębiorcy, którzy pobierają opłatę recyklingową, mają obowiązek składania rocznych sprawozdań do 15 marca za poprzedni rok kalendarzowy. Sprawozdanie musi zawierać informacje na temat liczby nabytych i wydanych toreb lekkich (15–49 mikrometrów) oraz toreb pozostałych (50 mikrometrów i więcej). Składane jest w formie elektronicznej za pośrednictwem indywidualnego konta przedsiębiorcy w rejestrze BDO. Niedopełnienie tego obowiązku może skutkować karami administracyjnymi.

Reklamówki biodegradowalne a opłata recyklingowa

Opłata recyklingowa dotyczy wszystkich toreb z tworzywa sztucznego, niezależnie od tego, czy są one wykonane z materiału biodegradowalnego, czy nie. Oznacza to, że przedsiębiorca musi pobrać opłatę również w przypadku wydawania klientom toreb biodegradowalnych. Jedyny wyjątek stanowią, wspomniane już, bardzo lekkie torby poniżej 15 mikrometrów, wykorzystywane do pakowania żywności sprzedawanej luzem. 

Kontrola i sankcje dotyczące opłaty recyklingowej

Nadzór nad przestrzeganiem przepisów dotyczących opłaty recyklingowej sprawuje Inspekcja Handlowa. Jeśli przedsiębiorca nie pobiera opłaty od klientów lub nie odprowadza jej do urzędu marszałkowskiego, może zostać ukarany administracyjną karą pieniężną w wysokości od 500 zł do 20 000 zł. Ponadto niedopełnienie obowiązków, takich jak prowadzenie ewidencji czy składanie sprawozdań, również może skutkować nałożeniem sankcji administracyjnych.

Podsumowanie

Opłata recyklingowa, wprowadzona w styczniu 2024 roku, ma na celu ograniczenie sprzedaży plastikowych opakowań i zredukowanie ilości wprowadzanego do obiegu plastiku. Muszą odprowadzać ją przedsiębiorcy prowadzący sprzedaż detaliczną lub hurtową, którzy sprzedają klientom torby z tworzywa sztucznego o określonych parametrach. Danina dotyczy również właścicieli lokali gastronomicznych, którzy oferują swoim klientom plastikowe pojemniki na żywność lub kubki jednorazowego użytku (SUP).

 

Stawka opłaty recyklingowej wynosi 20 gr + 23% VAT za jedną torbę, a przedsiębiorcy mają obowiązek jej pobrania od klientów i odprowadzenia do urzędu marszałkowskiego. Istnieją również określone obowiązki sprawozdawcze oraz rejestracyjne w Bazie danych o produktach i opakowaniach (BDO).

faq